Αρκετοί γονείς, ειδικά αν είναι καινούριοι στο σπορ, δυσκολεύονται να φανταστούν ότι το παιδί τους κάποια στιγμή θα αρχίσει να ανακαλύπτει τη σεξουαλικότητά του και να την εκδηλώνει, πριν καν ακόμα περάσει το κατώφλι της εφηβείας. Πιθανώς πιστεύουν ότι το χαριτωμένο κοριτσάκι τους ή το χαμογελαστό αγοράκι τους παραείναι αθώα για να «κάνουν τέτοια πράγματα»! Όμως, θα πρέπει να αποδεχτούν ότι από κάποιο σημείο και μετά, πιθανώς πολύ νωρίτερα απ’ ότι νόμιζαν, το παιδί τους θα αρχίσει σταδιακά να ωριμάζει, συναισθηματικά, σωματικά αλλά και σεξουαλικά.
Πότε ξεκινά και πώς εκδηλώνεται η σεξουαλικότητα στα παιδιά
Βρεφική ηλικία
Σύμφωνα με τον παιδοψυχολόγο, κ. Δημήτρη Κούκη, η σεξουαλικότητα είναι έμφυτη στο παιδί ήδη από την γέννησή του, χωρίς όμως να συνδεέται από κάποια σεξουαλική ορμή ή ερωτική επιθυμία. Το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων μπορεί ν’ αρχίζει ήδη από τη βρεφική ηλικία, αλλά δεν ταυτίζεται με την ερωτική διέγερση. Αντίθετα, σχετίζεται με την προσπάθεια του να ανακαλύψει το σώμα του. Με τον ίδιο τρόπο και τη ίδια πρόθεση που θα έπιανε την κοιλιά ή τα αυτιά του, το βρέφος προσπαθεί να μάθει το σώμα του.
Νηπιακή ηλικία
Μεγαλώνοντας και έχοντας πλέον εξοικειωθεί με το σώμα του, το παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει ότι το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων του προσφέρει μια ικανοποίηση που μέχρι τότε δεν είχε συνειδητοποιήσει και πλέον συνδέει την κίνηση που κάνει με την ευχαρίστηση που παίρνει. Η ηλικία κατά την οποία το παιδί αρχίζει να εκδηλώνει πιο έντονα την απόλαυση που αισθάνεται αγγίζοντας τα όργανά του μπροστά σας ή μπροστά σε άγνωστο κόσμο είναι στα τρία με τέσσερα έτη.
Σχολική ηλικία
Η ελεύθερη και ασυναίσθητη εκδήλωση της ικανοποίησής του ενδεχομένως να συνεχιστεί μέχρι την πρώιμη σχολική ηλικία, δηλαδή μέχρι τα έξι με επτά χρόνια, οπότε οι γονείς θα πρέπει να του εξηγήσουν ότι αυτή είναι μια συνήθεια που πρέπει να γίνεται όταν είμαστε μόνοι μας και όχι μπροστά σε κόσμο. Τότε, το παιδί είναι πλέον σε θέση να καταλάβει ότι πρέπει να ακούσει τους γονείς του ενώ πλέον μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του όταν βρίσκεται μπροστά σε κόσμο.
Στην ηλικία των οκτώ με εννέα ετών, τα γεννητικά όργανα του παιδιού έχουν πλέον διαμορφωθεί πλήρως και η διέγερσή του αποκτά ένα καθαρά ερωτικό υπόβαθρο, ξεφεύγοντας από την απλή περιέργεια ή την ευχαρίστηση. Αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σεξουαλικότητά του και να προκαλεί σκόπιμη διέγερση για τη σεξουαλική του ικανοποίηση στον ιδιωτικό του χώρο.
«Έπιασα το παιδί μου να παίζει τον γιατρό.»
Όπως επισημαίνει ο παιδοψυχολόγος, τα παιχνίδια που προκαλούν τα παιδιά και που για αρκετούς γονείς θεωρούνται «απαγορευμένα» είναι ένας φυσιολογικός τρόπος εκδήλωσης της ερωτικής τους επιθυμίας. Το παιχνίδι του «γιατρού» ή άλλα τέτοιας φύσης παιχνίδια παρατηρούνται κυρίως σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Όσο τρομακτικό και αν ακούγεται να τσακώσετε το παιδί σας να παίζει τέτοιου είδους παιχνίδια με τους φίλους ή τις φίλες του, θα πρέπει να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να του υπενθυμίσετε ότι αυτά τα πράγματα τα κάνουμε μόνο όταν είμαστε μόνοι μας. Εκτός αυτού, πρέπει να τονίσετε ότι δεν κάνει να αγγίζει κανένας άλλος -πέραν του μπαμπά και της μαμάς- τα γεννητικά του όργανα. Μια ακόμα λύση είναι να επιβλέπετε διακριτικά τα παιδιά όταν παίζουν για να μην έρθετε ξανά αντιμέτωποι με την ίδια συμπεριφορά.
Ενώ είναι φυσιολογικό το παιδί να θέλει να ανακαλύψει το σώμα του, το να το αφήσουμε να εκφράζεται ελεύθερα με τους φίλους του ενέχει άλλους, σημαντικούς κινδύνους. Όπως τονίζει ο παιδοψυχολόγος, απομυθοποιείται η έννοια του σώματος στο μυαλό του και παίρνει το μήνυμα ότι η έκθεσή του σε κόσμο πέρα από τους γονείς του, είναι φυσιολογική. Τότε, το έδαφος γίνεται πρόσφορο για επίμαχους παιδόφιλους, κάτι που φυσικά ξεφεύγει από το αθώο παιχνίδι με τους φίλους και που θα πρέπει να μας προβηματίσει πολύ περισσότερο, ειδικά τη σημερινή εποχή που τα ποσοστά παιδοφιλίας έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Μην ενοχοποιείτε το παιδί
Οι γονείς είναι πολύ σημαντικό να δείξουν ότι είναι διπλά στο παιδί, χωρίς να το τιμωρούν ή να του φωνάζουν κάθε φορά που το βλέπουν να ασχολείται με την περιοχή των γεννητικών του οργάνων. Δεν πρέπει να το ενοχοποιούν ούτε να του δημιουργήσουν την εντύπωση ότι κάνει κάτι κακό. Όπως επισημαίνει ο κ. Κούκης, διαφορετική αντιμετώπιση μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί απέχθεια για το σώμα του ή εμμονή με το να ικανοποιεί συνεχώς την ερωτική του επιθυμία, αντιδράσεις δηλαδή που μπορεί να οδηγήσουν στο άλλο άκρο.
Μιλήστε του για το σώμα του
Για να το βοηθήσετε να ανακαλύψει πιο ομαλά τη σεξουαλικότητά του, προσπαθήστε να την «αγκαλιάσετε» ακόμα και από τη νηπιακή ηλικία, μιλώντας του για το σώμα, εξοικειώνοντάς το μ’ αυτό και απαντώντας στο ερώτημά του για το πώς έρχονται τα παιδιά στον κόσμο, αντιμετωπίζοντας το θέμα διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία του.
Να είστε πάντα πιο «μπροστά» από το περιβάλλον του
Σε αρκετές περιπτώσεις, τα μέσα ενημέρωσης, το ίντερνετ και οι παρέες γίνονται οι παιδαγωγοί του παιδιού, προσφέροντάς του σωρεία πληροφοριών χωρίς τα απαραίτητα φίλτρα και την ανάλογη επξεργασία. Ένα βίντεο πορνό στο διαδίκτυο ή μια ταινία με ερωτικές σκηνές είναι πολλές φορές οι μόνες προσλαμβάνουσες που αποκτούν τα παιδιά για το σεξ και τη σεξουαλικότητά τους. Γι’ αυτό, σύμφωνα με το γιατρό, οι γονείς πρέπει να μην αποφεύγουν την αμήχανη συζήτηση για το σεξ και μάλιστα να την κάνουν σε σχετικά μικρή ηλικία. Από τα μέσα του δημοτικού μέχρι το τέλος του Γυμνασίου, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του παιδιού, καλό θα είναι να έχει ολοκληρωθεί.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να ανησυχήσετε ή να θεωρήσετε ότι η συμπεριφορά του παιδιού είναι αφύσικη ή υπερβολική για την ηλικία του. Το πρώτο βήμα είναι να συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας μεγαλώνει τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά. Σ’ αυτή τη διαδικασία, ρόλος σας είναι να το βοηθήσετε να αποδεχτεί τον εαυτό του και να κάνετε όσο το δυνατόν πιο ομαλή τη μετάβαση από το ένα στάιδο στο άλλο.