Οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρές δυσκολίες στην ανάπτυξη των παιδιών, ιδιαίτερα στις αμοιβαίες κοινωνικές συναλλαγές και στις δεξιότητες επικοινωνίας, ενώ διακρίνονται από έντονες και στερεότυπες μορφές συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων.

1. παιδικός αυτισμός

Ο παιδικός αυτισμός αποτελεί την πιο συχνή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή. Επηρεάζει όλους τους τομείς αλληλεπίδρασης του παιδιού με το περιβάλλον του και οδηγεί σε απομόνωση και σε ακραία αποτυχία της διαδικασίας κοινωνικοποίησης.

ποια εικόνα παρουσιάζει ένα αυτιστικό παιδί;

Ένα παιδί με αυτισμό δημιουργεί ένα δικό του κόσμο, στον οποίο δεν επιτρέπει τη συμμετοχή άλλων ανθρώπων και στον οποίο δε δέχεται αλλαγές και παρεμβάσεις. Παρουσιάζει πλήρη έλλειψη επιθυμίας για επικοινωνία με τους γύρω του, επίμονα ασχολείται με στερεότυπες κινήσεις και δραστηριότητες, επιδιώκει την απομόνωση, ενώ η ανάπτυξη και η εξέλιξη στο λόγο του παρουσιάζει ανεπάρκεια και ιδιαιτερότητες.

ποια είναι τα αίτια του αυτισμού;

Είναι γενικώς αποδεκτό, πως ο αυτισμός αποτελεί διαταραχή οργανικής αιτιολογίας και μάλιστα πολυπαραγοντικής (γενετικοί παράγοντες και δομικές ανωμαλίες στον εγκέφαλο των παιδιών).

πότε εκδηλώνεται ο αυτισμός;

Ενδείξεις για την ύπαρξη δυσκολιών, που παραπέμπουν σε παρέκκλιση της ανάπτυξης από το φυσιολογικό, συναντώνται ήδη από τον πρώτο χρόνο της ζωής του αυτιστικού παιδιού. Ο παιδικός αυτισμός εκδηλώνεται σε βρεφική ηλικία και μέχρι την ηλικία των τριών ετών.

πότε πρέπει να ανησυχώ για το παιδί μου;

Ένα μικρό παιδί, που αποφεύγει συστηματικά τη βλεμματική επαφή, αδιαφορεί για κοινωνική και συναισθηματική αμοιβαιότητα, καθυστερεί σημαντικά να αναπτύξει λόγο, ασχολείται με τρόπο στερεοτυπικό με τα αντικείμενα…θα πρέπει αξιολογηθεί από κάποιο ειδικό, για να εκτιμηθεί η προέλευση και η αιτιολογία της αναπτυξιακής καθυστέρησης του.

ποια είναι η αναπτυξιακή πορεία των παιδιών με αυτισμό;

Οι βασικές δυσκολίες των παιδιών με αυτισμό παραμένουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσχέρειες στην προσαρμογή τους, τόσο στην εφηβεία, όσο και στην ενηλικίωση τους. Βέβαια με το πέρασμα του χρόνου, ορισμένα από τα συμπτώματα τους ενδέχεται να αλλάζουν μορφή και συχνότητα, ωστόσο τα αυτιστικά άτομα εξακολουθούν να παρουσιάζουν σοβαρά γνωστικά, γλωσσικά και κοινωνικά ελλείμματα. Με πρώιμη και εντατική θεραπευτική παρέμβαση επιτυγχάνεται βελτίωση ορισμένων συμπτωμάτων τους και μία πιο λειτουργική εξέλιξη της διαταραχής.

2. σύνδρομο Asperger

Το σύνδρομο Asperger αποτελεί σοβαρή αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, από παράξενα ενδιαφέροντα και ασυνήθιστες μορφές συμπεριφοράς, παρόμοιες με αυτές που χαρακτηρίζουν τον αυτισμό. Τα παιδιά όμως με Asperger έχουν συνήθως φυσιολογική νοημοσύνη, κανονική γλωσσική ανάπτυξη και αρκετές δεξιότητες επικοινωνίας και προσαρμογής στο περιβάλλον. Ασχολούνται με τρόπο εκκεντρικό με αφηρημένες μαθηματικές έννοιες, με τη γεωγραφία, με τα καιρικά φαινόμενα. Έχουν όμως τάσεις απομόνωσης και δυσχέρειες στη δημιουργία φιλικών σχέσεων, ενώ ο λόγος τους είναι ιδιόμορφος και παράξενος. Ερευνητές θεωρούν το σύνδρομο Asperger, ως μία πιο λειτουργική περίπτωση αυτισμού, κι όχι ξεχωριστή διαταραχή. Η πρόγνωση για τα παιδιά με Asperger είναι πολύ πιο αισιόδοξη σε σύγκριση με τα αυτιστικά παιδιά, λόγω του υψηλότερου νοητικού δυναμικού, της καλύτερης γλωσσικής ανάπτυξης και του μεγαλύτερου ενδιαφέροντος για κοινωνική συνδιαλλαγή.

3. παιδική σχιζοφρένεια

Η παιδική σχιζοφρένεια αποτελεί μία διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, στην οποία το παιδί ή ο έφηβος έχει παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένη και μη λειτουργική συμπεριφορά, δυσκολίες προσαρμογής…

ποια εικόνα παρουσιάζει ένα παιδί με σχιζοφρένεια;

Στην παιδική σχιζοφρένεια χαρακτηριστικό σύμπτωμα αποτελούν οι ακουστικές ή οπτικές ψευδαισθήσεις. Τα παιδιά αναφέρουν ότι ακούν φωνές ή ότι συναντούν φαντάσματα. Επίμονες ιδέες και πεποιθήσεις, δίχως λογική βάση (παραληρητικές ιδέες) απασχολούν το μυαλό τους. Ο λόγος των παιδιών με σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από έλλειψη οργάνωσης, ενώ περιέχει ασυναρτησίες και παράλογες φράσεις. Συναντώνται επίσης σκέψεις ή συμπεριφορές, που μαρτυρούν τάσεις αυτοκτονίας, επιθετικότητα, κατάθλιψη.

ποια είναι τα αίτια της σχιζοφρένειας;

Η αλληλεπίδραση μεταξύ της γενετικής προδιάθεσης του παιδιού και των δυσμενών γεγονότων στη ζωή του φαίνεται να καθορίζουν την πιθανότητα και το χρόνο εκδήλωσης της διαταραχής.

πότε πρέπει να ανησυχώ για το παιδί μου;

Ο γονιός που διαπιστώνει, πως το παιδί του

  • παραπονιέται για φωνές ή οράματα (ψευδαισθήσεις), που τον ταλαιπωρούν, όπως φαντάσματα που το κυνηγούν ή φωνές γειτόνων και φίλων που τον εκφοβίζουν,
  • διαμαρτύρεται για επίμονες πεποιθήσεις και ιδέες που τον απασχολούν, μα στερούνται λογικής βάσης, όπως ιδέες δίωξης ή μεγαλείου,
  • συνομιλεί με τρόπο ασυνάρτητο και αποδιοργανωμένο
  • εκδηλώνεται με παράξενες χειρονομίες και περίεργες εκφράσεις του προσώπου ίσως θα πρέπει να επισκεφτεί ένα ειδικό ψυχικής υγείας, προκειμένου να αξιολογηθεί η αναπτυξιακή πορεία του παιδιού.

ποια είναι η αναπτυξιακή πορεία των παιδιών με σχιζοφρένεια;

Η έκβαση της διαταραχής τις περισσότερες φορές είναι αποθαρρυντική.