Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει δυναμικό χαρακτήρα και πώς το στηρίζουμε ως γονείς;
Όλοι οι γονείς επιθυμούν να διακρίνουν στα παιδιά τους δυναμισμό και διεκδικητικότητα. Επιδιώκουν η συμπεριφορά τους στο σχολείο, την οικογένεια, την παρέα να χαρακτηρίζεται από αυξημένη αυτοπεποίθηση, δύναμη και σιγουριά. Ο δυναμισμός στον χαρακτήρα των νέων ανθρώπων ασφαλώς δεν κληροδοτείται γονιδιακά, αλλά «χτίζεται» σταδιακά στην αναπτυξιακή πορεία τους. Κι ασφαλώς καταλυτικό ρόλο διαδραματίζει η οικογένεια και οι συνθήκες της διαπαιδαγώγησης.
Τι βοηθά κάθε παιδί να δομήσει ένα χαρακτήρα με δυναμισμό και πώς μπορούμε, ως γονείς, να στηρίξουμε το παιδί μας στον τομέα αυτό;
Αρχικώς επιβραβεύουμε την προσπάθεια κι όχι το αποτέλεσμα. Είναι κρίσιμο να «φωτίζουμε» με εκτίμηση και με υποστήριξη την προσπάθεια του παιδιού, δίχως να σταθμίζουμε την τελική έκβαση του εγχειρήματος. Με τον τρόπο αυτό δεν κρίνουμε την απόδοσή του, αλλά του δίνουμε να κατανοήσει πόσο σημαντική είναι κάθε νέα εμπειρία.
Παραλλήλως, αφού δεν αξιολογούμε την τελική απόδοση, μοιραία ενθαρρύνουμε την περιέργεια για νέες προκλήσεις. Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας πως τίποτα δεν θα απογοητεύσει περισσότερο το παιδί, από την κριτική για την οποιαδήποτε προσπάθειά του. Η αυστηρότητα δεν χωρά σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς γεννά απογοήτευση και μειώνει την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του. Αντιθέτως η επιβράβευση ανατροφοδοτεί το θάρρος και την τόλμη.
Η ενθάρρυνση για ενασχόληση με δραστηριότητες που το ενδιαφέρουν, όποιες και αν είναι αυτές, κρίνεται επίσης απαραίτητη. Κάθε παιδί χρειάζεται να έρθει σε επαφή με πολλά ερεθίσματα και διάφορες προκλήσεις κι η ευθύνη για αυτό ανήκει αποκλειστικά στους γονείς. Καμία ενασχόληση δεν είναι άχρηστη ή περιττή.
Η περιέργεια χαρίζει ωριμότητα και καλλιεργεί τις δεξιότητες. Συνεπώς ο «εμβολιασμός» των νέων ανθρώπων με ερεθίσματα και εμπειρίες οδηγεί οπωσδήποτε σε συναισθηματική ωρίμανση και σε αυξημένη αυτοπεποίθηση. Με μία προϋπόθεση όμως: να αντιμετωπίζουμε τα λάθη, ως ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη, να μη μας κλονίζουν δηλαδή οι αποτυχίες του παιδιού και χάσουμε το περήφανο βλέμμα μας προς εκείνο.
Η υπερπροστασία και η προσπάθεια αποφυγής των λαθών δεν πρέπει να βρίσκουν χώρο στην αναπτυξιακή πορεία των παιδιών. Ας αφήσουμε τα παιδιά να λύσουν μόνα τους κάποια από τα προβλήματά τους. Δεν χρειάζεται να προτρέχουμε για λογαριασμό τους. Αντέχουμε τα λάθη τους και γιορτάζουμε τα κατορθώματά τους, χωρίς να κρύβουμε τον ενθουσιασμό μας. Κάθε παιδί περιμένει να δει τις αντιδράσεις μας σε ό,τι κάνει.
Οι εξωσχολικές δραστηριότητες καθίστανται χρήσιμες, όταν γίνονται συναρπαστικές και ενδιαφέρουσες. Το πιάνο, τα αγγλικά, η χορωδία… είναι σημαντικά και χρειάζονται, τα παιδιά όμως διψούν για κολυμβητήριο, ποδόσφαιρο, ιππασία… Τα παιδιά μεγαλώνουν σωστά, όταν χαίρονται και παίζουν.
Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό σύστημα και μία αόρατη κοινωνική πίεση ωθεί τους γονείς να εμπλέκουν τα παιδιά σε ενασχολήσεις, που ανήκουν σε μεγαλύτερες ηλικίες, και οδηγούν τα παιδιά σε πρόωρη ωρίμανση. Μία τέτοια επιλογή προσφέρει γνώσεις και πρόωρες πιστοποιήσεις ακαδημαϊκών επιτυχιών, ωστόσο η υπερβολή αδρανεί το δυναμισμό των παιδιών και περιορίζει την προσπάθεια για διεκδίκηση.
Η αυτοπεποίθηση του παιδιού εξαρτάται κατά πολύ από τον χαρακτήρα του γονέα. Όταν έχουμε λειτουργικές προσδοκίες και απαιτήσεις, τότε εκείνο παλεύει να μας βγάλει ασπροπρόσωπο, με αποτέλεσμα να ενισχύεται και η αυτοπεποίθηση του. Όταν αντίθετα, περιοριζόμαστε μόνο να είμαστε αυστηροί και επικριτικοί, τότε το παιδί καταλήγει φοβισμένο, χωρίς καμία εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του.
Κάθε γονιός αποτελεί τον ήρωα για το παιδί του. Ας εκμεταλλευτούμε αυτή τη δυνατή επιρροή και ας διδάξουμε με το παράδειγμά μας τη δύναμη, την αγωνιστικότητα και τη θαρραλέα στάση στη ζωή και τις προκλήσεις της.
Εν κατακλείδι, όποιες δυσκολίες και αν παρουσιαστούν στη ζωή μας – και ζούμε ήδη μέσα σε αυτές – είναι πρόκληση να αποδειχθούμε πιο δυνατοί από τις δυσχέρειες και να παράγουμε διαρκώς λύσεις. Αυτή η στάση θωρακίζει τα παιδιά και τούς προσφέρει τον τρόπο να αποδειχθούν στη δική τους πορεία δυνατοί κι ανθεκτικοί άνθρωποι.
δημοσίευση άρθρου στο www.in2life.gr