ποια εικόνα παρουσιάζει ένα παιδί με νοητική υστέρηση;
Το παιδί με νοητική υστέρηση αντιμετωπίζει σημαντικά ελλείμματα στην ανάπτυξή του, που καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και λειτουργιών. Συναντά δυσκολίες στην επικοινωνία και την αυτοεξυπηρέτησή του, δε μπορεί αυτονομηθεί επαρκώς, δεν αναπτύσσει λειτουργικές διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις, παρουσιάζει χαμηλή σχολική επίδοσή, έχει προβλήματα σε επίπεδο βιολογική υγείας και γενικότερα δεν ανταποκρίνεται στις σταθερές, που αναμένονται για την ηλικία του. Η βαρύτητα της νοητικής υστέρησης καθορίζει την ποιότητα και την ποσότητα των ανεπαρκειών του παιδιού με τη συγκεκριμένη δυσκολία.
ποιοι παράγοντες ευθύνονται για τη νοητική υστέρηση ενός παιδιού;
Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες αποτελούν την πιο συνήθη γενετική αιτία νοητικής υστέρησης (σύνδρομο Down, σύνδρομο Klinefelter, σύνδρομο εύθραυστου Χ…).
Περιβαλλοντικοί παράγοντες επίσης κατά την περίοδο της κύησης (η κακή διατροφή της μητέρας, η λήψη κάποιων φαρμάκων, η κατανάλωση αλκοόλ, η έκθεση της σε τοξικές ουσίες…), τη διάρκεια του τοκετού (διάφορες επιπλοκές, όπως η περιγεννητική ασφυξία) και νωρίς κατά την παιδική ηλικία (μολυσματικές ασθένειες (μηνιγγίτιδα, δηλητηριάσεις, εγκεφαλικοί τραυματισμοί) σχετίζονται με την εμφάνιση νοητικής υστέρησης.
Το χαμηλό κοινωνικοπολιτισμικό επίπεδο της οικογένειας ενδέχεται να στερήσει από το μικρό παιδί τη δυνατότητα να αναπτύξει πλήρως το νοητικό δυναμικό του. Η χρόνια αποστέρηση του παιδιού από μορφωτικά ερεθίσματα και από ψυχοσυναισθηματική ασφάλεια εκ μέρους του οικογενειακού περιβάλλοντος μπορεί να οδηγήσει το παιδί σε περιορισμένες νοητικές ικανότητες.
τι άλλα προβλήματα προκαλεί στην ανάπτυξη του παιδιού η νοητική υστέρηση;
Η νοητική υστέρηση δεν αποτελεί αυτοτελή κλινική οντότητα, αλλά βασικό σύμπτωμα πολλών διαταραχών και συνδρόμων. Διάφορες δηλαδή αναπτυξιακές διαταραχές έχουν, ως βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα τους, το περιορισμένο νοητικό δυναμικό του παιδιού ή του εφήβου.
Παράλληλα όμως η νοητική υστέρηση σε ένα παιδί προκαλεί περαιτέρω σύνοδα προβλήματα., όπως τις διαταραχές στο λόγο και την ομιλία, την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, τη δυσκολία συγκέντρωσης της προσοχής, τις δυσκολίες στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, τις ψυχοσυναισθηματικές εμπλοκές…
η νοημοσύνη και η λειτουργικότητα του παιδιού με νοητική υστέρηση μπορεί να βελτιωθεί καθώς αυτό αναπτύσσεται;
Η αναπτυξιακή πορεία ενός παιδιού με νοητική υστέρηση εξαρτάται από μία σειρά παραγόντων, οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι η αιτιολογία και η σοβαρότητα της υστέρησης, καθώς και η υποστήριξη που θα λάβει το παιδί από την οικογένεια και τους ειδικούς. Η έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση στοχεύει στη συστηματική παροχή επιπρόσθετης εκπαίδευσης στα παιδιά με προβλήματα νοημοσύνης, προκειμένου να αναπτύξουν τις κατάλληλες δεξιότητες για ομαλή κοινωνική ένταξη. Σε κάθε περίπτωση πάντως μπορεί να επιτευχθεί μικρή ή μεγάλη βελτίωση της λειτουργικότητας του παιδιού.